Üretilen ürünleri, makine parçalarını ve aparatları ölçerken kullanılan sabit ölçü ve profilde parçalara mastar denir. Ölçü ve kontrol aletlerinin yanında, yardımcı ölçü ve kontrol ekipmanı olarak kullanılır.

Mastarlar ile direk ölçü ve profil kontrolü sağlanırken, dolaylı yoldan da bu işlem gerçekleştirilebilir.

Mastarlar, profil ve ölçüleri sabit aparatlardır. Bu özelliğinden ötürü kritik ölçülerin kontrolü ve takibi açısından sıklıkla tercih edilir. %100 ölçü ve profil kontrolü gerektiren kısımlarda başarıyla kullanılırlar. Bu nedenle seri üretimin vazgeçilmez ölçüm ve kontrol ekipmanlarıdır.

Normal ölçü aletleriyle ölçülemeyecek veya zaman kaybı yaratacak profil ve ölçülerin alınmasında kolaylık sağlar.

Kontrol edilecek parçanın şekli, ölçüsü, toleransı, malzemesi bilinmesi mastar kontrolü için gereklidir. Bu özelliklerin bilinmesi mastarın tasarlanmasında ve hazır halde bulunmasında kilit rol oynar. Mastarlar işin niteliğine göre dökme malzemeden veya çelikten imal edilirler. Isıl işlem ve taşlama yapılarak mastarın şekil değişimi ve hassasiyeti sağlanır.

•İmalat mastarları: Seri üretimde operatörlerin kullandığı mastarlar,

•Kalite Kontrol mastarları: Kalite Departmanının doğrulama ve karşılaştırma yaptığı mastarlardır.

•Müşteri mastarları: Sevk edilen ürünün müşteri tarafından kontrol edildiği mastarlardır.

Yapılacak olan işe ve şekline göre birçok çeşide ayrılabilir

•Prizmatik Mastarlar: Ölçü kontrolü ve markalama işlemlerinde ölçü aletlerine yardımcı ekipman olarak kullanılır.

•Silindirik Mastarlar: Bu mastarlar delik çaplarının hassas şekilde ölçülmesinde kolaylık sağlar.

•Torna Kalem ve Matkap Bileme Mastarları: Bu mastarlar torna kalemlerinin ve matkap uçlarının bilenme sonrası açılarının uygunluğunda kullanılırlar.

•Profil Mastarları: İmal edilen parçanın profilinin uygunluğunu kontrol amaçlı kullanılırlar.

•Konik Mastarlar: Üzerinde çap ölçüleri verilmektedir. Deliğin geçtiği kısma kadar sokularak ölçü alınır. Örnek olarak; sarrafların yüzük ölçüsü aldığı mastarı verebiliriz.

•Geçer Geçmez Mastarları: Mastar üzerinde minimum ve maksimum toleransları gösterecek şekilde iki kısım vardır. Parçanın veya deliğin istenilen aralıkta olup olmadığının tespitinde kullanılır.

•Doğrulama (Johnson Mastarı) Mastarları: Bu mastarlar hassas bir ölçüde olup ölçüm cihazının belirli şartlarda mastar üzerinde yazan ölçüyü sağladığını görmek üzere tasarlanmıştır.

•Bunların dışında hazır mastarlarda mevcuttur; Aralık mastarı(Sentil), tampon mastarları, vida mastarları, yarıçap kontrol mastarları gibi…

Kontrol Fikstürleri

Kontrol fikstürü, endüstriyel üretim süreçlerinde ürün kalitesini sağlamak ve üretim hatası riskini minimize etmek için kullanılan özel tasarlanmış araçlardır. Bu fikstürler, ürünlerin belirli ölçümlerini yapmak, montajını kontrol etmek veya diğer test işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılır. Kontrol fikstürleri, ürünlerin tutarlı ve doğru bir şekilde üretilmesini sağlayarak kalite kontrolünün önemli bir bileşeni olarak kabul edilir.

Kullanım Alanları:

Kontrol fikstürleri, birçok endüstriyel sektörde kullanılır ve farklı amaçlar için tasarlanabilir. İşte bazı örnek kullanım alanları:

1.Otomotiv Endüstrisi: Otomotiv üretiminde, araç parçalarının doğru montajını sağlamak ve ürünlerin kalitesini kontrol etmek için kontrol fikstürleri kullanılır. Örneğin, motor montajı veya fren sistemleri gibi kritik bileşenlerin montajını kontrol etmek için fikstürler tasarlanabilir.

2.Elektronik Üretimi: Elektronik ürünlerin montajı sırasında, devre kartları veya elektronik bileşenlerin doğru pozisyonlarda monte edilip edilmediğini kontrol etmek için kontrol fikstürleri kullanılır. Bu, ürünlerin işlevselliğini ve dayanıklılığını sağlamak için önemlidir.

3.Tıbbi Cihaz Üretimi: Tıbbi cihazların üretiminde, hassas ölçümler yapmak ve bileşenlerin doğru montajını sağlamak gereklidir. Kontrol fikstürleri, tıbbi cihazların kalite ve güvenlik standartlarını karşılamasını sağlar.

4.Havacılık ve Uzay Endüstrisi: Havacılık ve uzay endüstrisinde kullanılan parçaların yüksek doğruluk ve güvenilirlik standartlarına uygun olması gereklidir. Kontrol fikstürleri, bu endüstrilerde parçaların montajını ve testini yönetmek için kullanılır.

5.Metal İşleme ve Döküm: Metal parçaların doğru ölçümlerle üretilmesi ve işlenmesi önemlidir. Kontrol fikstürleri, döküm işlemlerinde veya metal işleme süreçlerinde kullanılarak parçaların doğru ölçülerde üretilmesini sağlar.

6.Plastik Enjeksiyon ve Kalıplama: Plastik ürünlerin üretiminde, kalıplama işlemlerinin doğru ve tutarlı bir şekilde gerçekleşmesi gerekir. Kontrol fikstürleri, plastik enjeksiyon ve kalıplama işlemlerinin kalitesini artırmak için kullanılır.

Kontrol fikstürleri, ürün kalitesini kesinleştirmek, üretim süreçlerini optimize etmek ve hataları minimize etmek isteyen endüstriyel işletmeler için vazgeçilmez araçlardır. Bu fikstürler, doğru ölçümler yapma, montaj kontrolü ve test işlemlerini gerçekleştirme gibi işlevlerde kullanılarak üretim süreçlerinin doğruluğunu ve verimliliğini artırır.

Üretim Süreci ve Detaylar:

1.Danışmanlık ve Tasarım Aşaması: Kontrol fikstürü imalatının ilk adımı, müşterinin ihtiyaçlarını anlamak ve ürününün gereksinimlerini analiz etmektir. Deneyimli mühendisler ve tasarım ekibi, ürünün tasarımını ve şeklini inceleyerek en uygun kontrol fikstürünü oluşturur. Bu aşamada, hangi ölçümlerin yapılacağı, hangi detayların kontrol edileceği ve fikstürün tasarımı gibi detaylar belirlenir.

2.Malzeme Seçimi: Kaliteli bir kontrol fikstürü imalatı için doğru malzeme seçimi kritiktir. Malzeme, dayanıklılık, sıcaklık direnci ve kimyasal dayanıklılık gibi faktörleri karşılayacak şekilde seçilir. Silikon elastomerler, plastikler veya metal malzemeler gibi farklı seçenekler arasından en uygun olanı tercih edilir.

3.Üretim Teknikleri: Özelleştirilmiş kontrol fikstürleri, genellikle kalıp döküm veya enjeksiyon kalıplama gibi üretim teknikleri kullanılarak üretilir. Bu teknikler, tasarımın hassas bir şekilde yaratılmasını ve ürünlerin özelliklerine tam uyum sağlanmasını sağlar.

4.Hassas İşleme ve İmalat: Kontrol fikstürleri imalat sırasında hassas işlemlerden geçer. Ölçüm ve kontrol işlemlerinde yüksek doğruluk sağlamak için kesin toleranslara ve özelliklere dikkat edilir. CNC işleme, lazer kesim ve özel kalıplama teknikleri, fikstürlerin doğruluğunu ve hassasiyetini artırmada kullanılır.

5.Özelleştirme: Her endüstri ve ürünün farklı gereksinimleri olduğundan, kontrol fikstürleri tamamen özelleştirilebilir. Farklı şekillerdeki ürünleri sabitlemek veya belirli ölçümleri gerçekleştirmek için fikstürler özelleştirilebilir ve tasarımınıza uygun olarak ayarlanabilir.

6.Kalibrasyon ve Test: Üretim tamamlandıktan sonra, kontrol fikstürleri titizlikle kalibre edilir ve test edilir. Bu aşamada, fikstürün ölçüm hassasiyeti, tekrarlanabilirlik ve doğruluğu sağlanır. Ölçüm cihazları ve test prosedürleri kullanılarak ürünlerin gereksinimleri karşılayacak şekilde ayarlandığından emin olunur.

Avantajlar ve Uygulama Alanları:

•Özelleştirilmiş kontrol fikstürleri, üretim süreçlerini optimize ederken ürün kalitesini en üst düzeye çıkarmanın anahtarıdır.

•Üretim hatalarını en aza indirirken, üretim verimliliğini artırır.

•Otomotiv, elektronik, tıbbi cihazlar, havacılık ve uzay endüstrileri gibi birçok alanda uygulanabilir.

•Farklı boyutlardaki veya şekillerdeki ürünler için özelleştirilmiş çözümler sunar.